ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΤΜΗΜΑ: ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Μάθημα: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ (ΓΥ1-3) - Εξάμηνο: 1ο, Ακαδ. έτος: 1998-99

Υπεύθυνος διδασκαλίας μαθήματος: Γιάννης Κλαψόπουλος, Ph.D., πτυχιούχος Τμήματος Γεωλογίας Παν/μίου Αθηνών (1986), Ph.D. University of Manchester, U.K. (1991).

Επικοινωνία:: τηλ.: 24210-74891, e-mail: clapsop@uth.gr

Διεύθυνση στο Web: http://www.lib.uth.gr/clapsop/PhysGeogr.htm

Ώρες γραφείου: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 12:00 - 14:00

Ώρες μαθήματος: Δευτέρα 14:00 - 16:00, Τρίτη: 15:00 - 17:00

Στόχος μαθήματος: Σκοπός του μαθήματος είναι να προσφέρει μια εισαγωγή στη μελέτη της σημερινής κατάστασης της επιφάνειας της Γης και των αλλαγών που υπέστη και συνεχίζει να υφίσταται μέσα στο χρόνο. Η επιφάνεια για τη Φυσική Γεωγραφία περιλαμβάνει τέσσερα μέρη τα οποία είναι η λιθόσφαιρα, η υδρόσφαιρα, η ατμόσφαιρα και η βιόσφαιρα. Το μάθημα αναλύει την εξέλιξη και τη χωρική κατανομή των μετεωρολογικών φαινομένων, του κλίματος, των πετρωμάτων, των γεωμορφών, των εδαφών, της βλάστησης, των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, των ακτών, και των φυσικών πόρων εξετάζοντας τις επιφανειακές φυσικές διεργασίες που συνέβαλαν στο να αποκτήσει ο πλανήτης τη σημερινή του μορφή. Επίσης εξετάζεται και η επίδραση του ανθρώπινου παράγοντα πάνω στις φυσικές διεργασίες, στους φυσικούς πόρους και γενικότερα στο περιβάλλον.

 Μέθοδος διδασκαλίας: Το μάθημα αποτελείται από προφορικές παραδόσεις και 15 εργαστηριακές ασκήσεις οι οποίες πραγματοποιούνται και λύνονται από τους φοιτητές κατά τη διάρκεια των 4 ωρών (2 ημέρες x 2 ώρες) εβδομαδιαίας διδασκαλίας. Δεν απαιτούνται από τους φοιτητές εργασίες και διαγωνίσματα. Ο βαθμός του μαθήματος είναι αυτός της τελικής εξέτασης, ενώ τα θέματα των εξετάσεων αποτελούνται από 50% θεωρητικά θέματα υπό τη μορφή multiple choice questions και ερωτήσεων κρίσης, και από 50% ασκήσεις παρόμοιες με αυτές που διδάσκονται στις παραδόσεις.

 Εγχειρίδιο: Κλαψόπουλος, Ι., 1998. Εισαγωγή στη Φυσική Γεωγραφία, 2η έκδοση. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης. Βόλος: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας.

 Συμπληρωματική Βιβλιογραφία: Διανέμεται στους φοιτητές στο πρώτο μάθημα κατάλογος συμπληρωματικής βιβλιογραφίας που περιλαμβάνει βιβλία, λεξικά και πηγές αναφοράς, και επιστημονικά περιοδικά τα οποία υπάρχουν στη Βιβλιοθήκη της Σχολής Τεχνολογικών Επιστημών στο Πεδίο Άρεως.

 Αλλαγές στην ύλη: Η διδακτέα ύλη αναπροσαρμόζεται κατά έτος ανάλογα με τις επιστημονικές εξελίξεις στο τομέα της Φυσικής Γεωγραφίας και των τεχνολογιών πληροφόρησης. Για παράδειγμα στο παρόν ακαδημαϊκό εξάμηνο προστέθηκε η ενότητα σχετικά με τους ορυκτούς πόρους και το περιβάλλον και η άσκηση αναζήτησης στοιχείων από το Internet. Για το ακαδημαϊκό έτος 1998-1999 προγραμματίζεται η διδασκαλία αναζήτησης και εύρεσης βιβλιογραφικών και άλλων στοιχείων με χρήση των βάσεων δεδομένων που θα εγκατασταθούν στο δίκτυο CD-ROM της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου. Σχετικά με τη χρήση των βάσεων δεδομένων θα ήταν δυνατό να γίνουν κοινά μαθήματα ή σεμινάρια από τη Βιβλιοθήκη για μαθήματα που καλύπτουν παρόμοιες επιστημονικές ενότητες (για παράδειγμα τις ενότητες μαθημάτων του προγράμματος σπουδών του Τμήματος).

 Προαπαιτούμενες γνώσεις από άλλα μαθήματα: Καμία

 

Συμπληρωματική Βιβλιογραφία (η οποία υπάρχει στη Βιβλιοθήκη του ΠΘ)

·         Βιβλία

Bolt, B. A., 1987. Σεισμοί (μετάφραση στα ελληνικά από Ιωαννίδου, Ε., 1991) © Freeman & Co, Ελληνική έκδοση: Αθήνα: Εκδόσεις Τροχαλία).

Doerr, A. H., 1993. Fundamendals of Physical Geography. Dubuque, Iowa: Wm. C. Brown.

Θεοδωρίκας, Σ. Σ., 1996. Ορυκτολογία - Πετρολογία. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Ζήτη.

Κλαψόπουλος, Ι., 1994. Μαθήματα Φυσικής Γεωγραφίας. Βόλος: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Κλαψόπουλος, Ι., 1995. Μαθήματα Φυσικής Γεωγραφίας, 2η έκδοση. Βόλος: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Κλαψόπουλος, Ι., 1996. Μαθήματα Φυσικής Γεωγραφίας, 3η έκδοση. Βόλος: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Λέκκας, Ε. Λ., 1995. Γεωλογία και περιβάλλον. Αθήνα.

Λέκκας, Ε. Λ., 1996. Φυσικές και Τεχνολογικές Καταστροφές. Αθήνα: Access.

Μαχαίρας, Π., & Μπαλαφούτης, Χ., 1984. Γενική Κλιματολογία με Στοιχεία Μετεωρολογίας. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.

Plummer, C. C., & McGeary, D., 1993. Physical Geology, 6th ed. Dubuque: Wm. C. Brown.

Strahler, A. H., & Strahler, A. N., 1994. Introducing Physical Geography. New York: John Wiley and Sons.

Φλόκος, Α. Α., 1986. Μαθήματα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Ζήτη.

Χατζηδημητριάδης, Ε. Α., 1990. Στοιχεία Γενικής Γεωλογίας. Θεσσαλονίκη: Γεωλογικό Τμήμα Α.Π.Θ.

Bates, R. C. and Jackson, J. A. (eds), 1987. Glossary of Geology. USA: American Geological Institute.

Clark, A. N., 1985. Longman’s Dictionary on Geography (Human and Physical). Essex: Longman.

Fairbridge, R. W. (ed), 1967. The Encyclopedia of Atmospheric Sciences and Astrogeology. New York: Reinhold Publishing Corporation.

Fairbridge, R. W. (ed), 1968. The Encyclopedia of Geomorphology. USA: Dowson Hutchinson & Ross.

George, P., 1993. Dictionnaire de la Geographie, 5e ed. Paris: Presses Universitaires de France.

Wyatt, A., (ed), 1986. Challinor’s Dictionary of Geology, 6th edition. Cardiff: University of Wales Press.

·         Επιστημονικά Περιοδικά

Γεωτεχνική Ενημέρωση: 1990 -

Bulletin of the American Meteorological Society: 1980 -

Bulletin of the Geological Society of America: 1998 -

Ecology: 1993 -

Environmental Geology: 1994 -

Geoforum: 1994 -

Geological Magazine: 1998 -

Geology: 1997 -

Geology Today: 1998 -

Journal of Applied Meteorology: 1981 -

Journal of Hydrology: 1992 -

Oceanologica Acta: 1994 -

Soil Science: 1994 -

Soil Science Society of America Journal: 1994 -

Water Resources Research: 1993 -

·         Βιβλιογραφικές βάσεις (περιέχουν τίτλους, περιλήψεις άρθρων κλπ.)

CABCD: 1990 - (Δίκτυο CD-ROM Βιβλιοθήκης ΠΘ)

Ei Compendex: 1987 - (Δίκτυο CD-ROM Βιβλιοθήκης ΠΘ)

 

ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ WWW ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΩΝ

Αρ.

Μάθημα

Εργαστηριακή άσκηση

WWW Σύνδεσμοι

1

Εισαγωγή, Συστήματα , Σχήμα και μέγεθος Γης

—

Φυσική Γεωγραφία, Ηλιακό Σύστημα

2

Δομή Γης

Γεωμαγνητικό Πεδίο

Δομή Γης, Βαρύτητα της Γης, Μαγνητισμός

3

Κινήσεις της Γης, Γεωγραφικές συντεταγμένες, χαρτογραφικές προβολές

—

 

4

Ηλιακή ακτινοβολία

—

 Ηλιακή Ενέργεια & Εποχές

5

—

Διαγράμματα ηλιακής ακτινοβολίας

 

6

Ατμόσφαιρα (σύσταση, δομή, θερμοκρασιακές μεταβολές, μόλυνση, ενεργειακό ισοζύγιο)

—

Ατμόσφαιρα, Eνεργειακά ισοζύγια

7

Θερμοκρασία, Υδρολογικός κύκλος - υγρασία

Ατμοσφαιρικές συνθήκες

Παγκόσμιες Θερμοκρασίες, Υπολογισμός Θερμοκρασίας

8

—

Βροχόπτωση

 

9

Νέφη, Ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα

—

 

10

Ατμοσφαιρική πίεση - Άνεμοι - Κυκλοφορία ατμόσφαιρας και ωκεανών

—

 

11

Αέριες μάζες - καιρικά συστήματα

Χάρτες καιρού

 

12

Ταξινόμηση κλιμάτων Γης και οικοσυστήματα

—

 

13

Γεωλογικές διεργασίες (ενδογενείς και εξωγενείς)

Τοπογραφικοί χάρτες

 

14

Γεωλογικός χρόνος

Τοπογραφικές τομές - κλίσεις πρανών

Γεωλογικός χρόνος, Γεωλογική κλίμακα, Ιστορία της Γης , Απολιθώματα

15

Τεκτονική των πλακών

Κατασκευή τοπογραφικού χάρτη

Τεκτονική των Πλακών Ι , Τεκτονική των Πλακών ΙΙ, Τεκτονική των Πλακών ΙΙΙ

16

Ορυκτολογία - Πετρολογία

Γεωλογικοί χάρτες

Άτομα, Στοιχεία και Ορυκτά

17

—

Γεωλογικοί χάρτες και γεωλογικές τομές

 

18

Ηφαίστεια και ηφαιστειακές γεωμορφές

Γεωλογικοί χάρτες

Ηφαίστεια

19

Τεκτονική Γεωλογία και γεωμορφές

Γεωλογικοί χάρτες

 

20

Σεισμοί

Υδρογραφικά δίκτυα

 

21

Αποσάθρωση, διάβρωση, εδάφη, κίνηση υλικού με τη βαρύτητα

—

 

22

Επιφανειακά ρέοντα νερά

Γεωμορφές

 

23

Ποτάμια γεωμορφολογία, πλημμύρες

Γεωμορφές

 

24

Υπόγεια νερά

—

 

25

Ακτές και ωκεανοί

Επεξεργασία στοιχείων από το Internet

 

26

Ορυκτοί πόροι και περιβάλλον

—

 

** Για τις ασκήσεις χρειάζονται υπολογιστής, χάρακας, μολύβι και χαρτί μιλλιμετρέ